Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Bij Kindcentrum BBMP zijn we mensen van de inhoud, we zijn niet anders gewend dan van elk nummer een kwaliteitsvol tijdschrift te maken. Of het nu – dit afgelopen jaar – om de thema’s duurzaamheid, opleidingen of monitoren van kinderopvangkwaliteit gaat.

We leven in roerige tijden. We hebben net – hopelijk – de coronapandemie achter de rug, nu het overgrote deel van ons is ingeënt tegen Covid. En de economie lijkt – vooralsnog – booming, de kinderopvang kan weer draaien als een tierelier.

Een uitgebreid en gevarieerd themanummer over opleidingen, leren en ontwikkelen. Met tal van enthousiaste bijdragen uit, onder meer, het onderwijs. Natuurlijk aandacht voor de diverse Ad-PEP-opleidingen, nu in hun derde bestaansjaar. De opleiding is een groot succes. Je kan er veel kanten mee op, zowel in onderwijs als in kinderopvang.

Met veel plezier haakt dit themanummer van Kindcentrum BBMP aan bij de Groene Agenda Kinderopvang. Het startschot daarvoor wordt deze maand, mei 2021, gegeven. De Groene Agenda is een initiatief van het Waarborgfonds Kinderopvang, Ruimte-OK, de brancheorganisaties BK en BMK en oudervereniging BOinK.

In de aanloop naar de Tweede-Kamerverkiezingen van 2021 wordt het neoliberalisme door de politiek in de breedte afgezworen, het heeft in de afgelopen veertig jaar te diepe sporen getrokken. Deze diepe sporen verklaren in hoge mate de problemen en de tekorten in het functioneren van de overheid, waarvan de kinderopvangtoeslagaffaire een pijnlijke illustratie vormt.

Werken aan inclusie en diversiteit klinkt als een taai onderwerp. En taai is het zeker, in maatschappelijke zin. Toch zijn wij in staat geweest een uiterst behapbaar nummer te maken, waar elke kinderopvangdirecteur, manager en medewerker zijn of haar voordeel mee kan doen.

Ict krijgt steeds meer vaste voet in de kinderopvang en dat is een goede ontwikkeling. Maar het kan meer en het kan beter. Daarom staat dit ict-themanummer in het teken van alles beter maken: het ict-landschap binnen de organisatie, het slimmer meten van klanttevredenheid, de koppeling van kindvolgsystemen tussen kinderopvang en onderwijs.

Dit keer een bijzonder gevarieerd nummer van Kindcentrum BBMP, helemaal in het teken van ‘leren en ontwikkelen’. Ontwikkel de kinderopvang, zo roept het platform Toekomst van Arbeid op. Het platform voorziet een verdere ‘vermaatschappelijking’ van de kinderopvang en denkt dat de politiek klaar is met toeslagaffaires en verminderende kwaliteit van ons basisonderwijs. Oplossingen zullen worden gezocht in breed toegankelijke kinderopvang en een brede schooldag, met brede talentontwikkeling voor kinderen tussen 6 en 12 jaar.

Alle corona-ellende brengt de kinderopvang ook iets goeds. Na 15 maart heeft de kinderopvang snel en efficiënt noodopvang uit de grond gestampt voor kinderen van ouders in een cruciale beroepen. Dit is niet onopgemerkt gebleven. Premier Rutte en zelfs de koning wijden er waarderende woorden aan. Opeens blijkt de kinderopvang zélf een sector van vitaal belang, zomaar in de schoot geworpen door een virus dat corona heet. Zal dit beklijven?

Het coronavirus waart door Europa, en raakt ook de Nederlandse kinderopvang hard. Kinderopvang en scholen moesten verplicht hun deuren sluiten vanwege het gevaarlijke virus en krijgen van het kabinet opdracht noodopvang te organiseren. Noodopvang voor ouders in vitale beroepen, de rest van de kinderen blijft vele weken thuis, met-onderwijs-op-afstand voor kinderen in de basisschoolleeftijd.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP sluiten we aan bij het babycongres, op 24 maart in ’t Spant! in Bussum. Daar geven Wilmie Colbers en Marije Magito workshops over baby-opvang, in dit nummer kunt u (na)lezen wat hun boodschap is. Wilmie Colbers gaat uitgebreid in op het leiden van babygroepen, Marije Magito wijst op de gevaren van onderprikkeling van baby’s. Ja, u leest het goed.

Kinderen kunnen vastlopen door een complex aan oorzaken. Naast stoornissen in gedrag kunnen ouders aanlopen tegen opvoedproblemen, relatieproblemen, werkloosheid, schuldenproblematiek of taalbarrières.

Kinderopvang en ict, in onze sector lopen we niet bepaald voorop. En misschien is dat niet eens zo erg, werken met kinderen moet immers onze prioriteit blijven. Toch is er meer mogelijk. En dan spreken we niet over digitale luiers, maar wel bijvoorbeeld over forecasting.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP tunen we in op de problemen die de krappe arbeidsmarkt met zich meebrengt. Hoe maak je je organisatie aantrekkelijk voor (toekomstige) medewerkers, hoe maken we de sector kinderopvang aantrekkelijk?

In dit themanummer opleidingen bieden we een gevarieerd palet over diverse aspecten die met opleidingen te maken hebben. Veel aandacht voor de tweejarige opleiding Ad PEP – Associate degree Pedagogisch Educatief Professional. De opleiding overbrugt de kloof tussen mbo-4 en hbo en is gekwalificeerd als hbo-niveau. Ideaal voor werkende mbo’ers die op een hoger plan willen komen en werken.

Voor dit themanummer over duurzaamheid is Kindcentrum BBMP een enthousiaste samenwerking aangegaan met Ruimte OK, waar veel kennis is over alle verschillende gebouwlijke aspecten van duurzame kinderopvang. Kinderdagverblijven zullen niet meteen te maken krijgen met de maatregelen uit het klimaatakkoord van het kabinet, maar dat kan opeens anders liggen als je deel uitmaakt van een groot integraal kindcentrum. Toch valt er ook voor kleinere organisaties veel te verdienen met energiebesparing.

In de maand maart staat babyopvang her en der centraal. Kindcentrum BBMP sluit zich daar graag bij aan. Op 6 maart hield kinderopvangorganisatie TintelTuin in het Zaantheater in Zaandam een bijzondere bijeenkomst over haar nieuwe koers in de babyopvang. In een ‘De Wereld Draait Door’-achtige setting zijn deskundigen met elkaar in gesprek gegaan over babyopvang. In ons vorige BBMP-nummer hebben we al uitgebreid bericht over de bijzondere babykoers van TintelTuin.

In dit eerste nummer van 2019 kunt u kennismaken met de nieuwe columnist van Kindercentrum BBMP: Muriëlle Springer, directeur-bestuurder van KinderRijk en bestuurslid van de Brancheorganisatie Kinderopvang. Muriëlle vervangt onze gewaardeerde columnist Corona Koek, die jarenlang met veel plezier voor Kindercentrum BBMP heeft geschreven.

In dit nummer vraagt de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang/BMK zich af wat de kinderopvang kan bijdragen aan de deeltijdcultuur in onze samenleving. Die deeltijdcultuur houdt in dat vrouwen, na 50 jaar emancipatie, nog steeds een 'kleine bijbaan' prefereren boven een toppositie in het bedrijfsleven. Ook al hebben ze alle diploma's van de wereld.

Zingeving, verbondenheid en autonomie. Dat is wat mensen gelukkig maakt. Hoe past kinderopvang in dit rijtje? Als een jas, zal ik u zeggen. Kinderen ter wereld brengen, ze grootbrengen en opvoeden is een essentie van het leven. Misschien niet in het leven van ieder individu, maar wel als collectief.

Leert de kinderopvang het dan nooit? Drie branceorganisaties! Ik hoor al 25 jaar dat de kinderopvang zich geen calimerocomplex moet laten aanpraten. Maar dit is wel het tegenovergestelde. Zo groot is de kinderopvang nu ook weer niet. De kinderopvang leert het zeker wel. Het scholingsbeleid ademt de geest van de erkenning van de professionaliteit van pedagogisch medewerkers. Kinderopvang is een vak!

Armoede is van alle tijden. Alleen het gezicht van armoede verandert. De negentiende eeuwse armoede had een ander gezicht dan de armoede van de jaren 50 en de jaren-50- armoede uitte zich anders dan de armoede van nu. Armoede is ook relatief. In de tijd van de wederopbouw was het heel gewoon dat je als kind één dubbele boterham met kaas kreeg en dat alle volgende dubbele boterhammen belegd waren met een dun laagje goedkope margarine en jam.

'De gemiste kans op een toegangsrecht voor alle kinderen is uitstel maar geen afstel. Het is nu aan de gemeenten om maximaal in te zetten op het materieel regelen van een toegangsrecht voor alle kinderen.' Dat schrijft Gijs van Rozendaal, voorzitter van de regiegroep in de februari-nieuwsbrief van Kindcentra 2020.

Het platteland is hip. Niet iedereen weet dat al, maar dat gaat niet lang meer duren. U vraagt zich af in welke glazen bol ik nu weer kijk. In die van mezelf en daarmee relativeer ik meteen mijn eigen uitspraak.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

Partou, de grootste aanbieder van kinderopvang in Nederland, kiest voor een nieuw Nederlands maatschappelijk investeringsfonds als nieuwe eigenaar. De huidige minderheidsaandeelhouder Waterland heeft hiervoor een specifiek duurzaam fonds opgericht. Waterland verbindt zich nu voor langere termijn aan Partou. Tegelijkertijd zal de Canadese mede-eigenaar ONEX na vier jaar actief te zijn geweest in de Nederlandse kinderopvang alle aandelen overdragen aan dit nieuwe fonds.

Al enige jaren wordt er meer beroep gedaan op het Klachtenloket Kinderopvang. Ook in 2021 was er een lichte toename van het aantal behandelde klachten. Dat steeg naar 655, van 647 in 2020. In 2019 behandelde het loket nog 392 klachten. Dat blijkt uit het jaarverslag 2021 van het Klachtenloket.

Er zijn nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot programma’s voor voorschoolse educatie (VE), melden Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) en de Brancheorganisatie Maatschappelijke Kinderopvang (BMK). Dit heeft mogelijk consequenties voor VE-aanbieders die werken met een VE-programma uit de databank ‘Effectieve jeugdinterventies’ van het NJi.

De Nederlandse Tweede Kamer heeft woedend gereageerd op uithuisplaatsingen van kinderen na de toeslagenaffaire. De Kamer wil nu een betere bescherming van ouders en kinderen die te maken dreigen te krijgen met uithuisplaatsing.

Het wetsvoorstel van het kabinet voor de afhandeling van de toeslagenaffaire moet eenvoudiger. Dat heeft de Raad voor de Rechtspraak geadviseerd aan staatssecretaris De Vries (Toeslagen en Douane). In het wetsvoorstel worden verschillende schadeloosstellingen voorgesteld, maar die vormen maken het te ingewikkeld voor gedupeerden.

Op 25 januari 2022 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bekend gemaakt dat het kabinet voornemens meertalige dagopvang structureel wettelijk mogelijk te maken.

De Brancheverenging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) organiseert op 23 juni een festival voor leden rond het thema Tijd voor maatschappelijk gedreven leiderschap, in een snel veranderende wereld. Juist in tijden van crisis –zoals corona, een oorlog die heel dichtbij komt en grote stress door personeelstekort – is inspiratie opdoen voor goed leiderschap onmisbaar.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) adviseert ouders en verzorgers op te letten als jonge kinderen en mensen met een beperking een papieren rietje gebruiken. Wanneer er langdurig op gesabbeld wordt, kunnen delen van de rietjes week worden en loslaten.

Aan de wettelijke eis om per 1 januari 2022 pedagogisch beleidsmedewerkers in de voorschoolse educatie (ve) in te voeren, hebben veruit de meeste gemeenten (89 procent) en ve-aanbieders (94 procent) voldaan. Dat blijkt uit de derde meting van de monitor implementatie en besteding gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOAB), door Sardes en Oberon.

De Tweede Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) debatteerde op 21 april over de kinderopvang met kinderopvangminister Karien van Gennip. Hoofdthema was de herziening van het kinderopvangstelsel, zoals aangekondigd in het coalitieakkoord. Opvallendste uitkomst van het debat is de aankondiging van een onderzoek naar winst en private equity (privaat vermogen) in de kinderopvang.

Het leerlingenvervoer kan veel beter. Nu zijn ritten vaak veel te lang, wisselen chauffeurs te vaak en is de situatie in de bus soms zelfs onveilig. Met als gevolg dat toch al kwetsbare leerlingen uitgeput op school aankomen. Het zijn verontrustende conclusies uit een onderzoek van Ouders & Onderwijs onder meer dan 500 ouders van kinderen die er dagelijks mee te maken hebben.

De komende vijf jaar zijn er 32.000 extra medewerkers nodig in kinderopvang. Dat blijkt uit onderzoek van Kinderopvang werkt! Deze organisatie van sociale partners heeft de ontwikkelingen en trends in Nederland en het effect op de kinderopvangbranche verkend. Conclusie: vooruitkijkend naar 2031 zijn 50.000 nieuwe medewerkers nodig.

Om de ventilatie op scholen te verbeteren, hebben het ministerie van OCW, PO-Raad, VO-raad en VNG begin dit jaar afspraken gemaakt over een gezamenlijk actieplan. Eén van de onderdelen van dit actieplan is dat schoolbesturen en gemeenten gezamenlijk de ventilatie op de scholen in de gemeente in kaart brengen.

Gratis uit de nieuwe BBMP | Door de oorlog in Oekraïne komen duizenden vluchtelingen naar ons land, veelal moeders met jonge kinderen. Wat kán, wat moet de kinderopvang voor deze kinderen betekenen? In een uitgebreid artikel in de nieuwe BBMP gaat hoofdredacteur Aart Verschuur in op deze vragen. Het artikel lees je gratis via de volgende pagina.

Het Nederlandse kabinet heeft het grootste deel van de coronamaatregelen losgelaten. Voor de kinderopvang gelden daarmee geen specifieke maatregelen meer. Het protocol Kinderopvang & COVID-19 komt daarom per 25 april 2022 te vervallen. Mocht het virus weer oplaaien, zodat het kabinet nieuwe maatregelen aankondigt, dan kan het protocol weer geactiveerd worden.

Onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar stressniveaus en het welbevinden van jonge kinderen (in het bijzonder baby’s) en hun ouders op het kinderdagverblijf, met name rondom de start.

Het kabinet wil de zomervakantie komend schooljaar één week inkorten en de kerstvakantie met een week verlengen. Op die manier wil het kabinet anticiperen op een eventueel nieuwe coronavariant. In juni moet de knoop worden doorgehakt.

Een plek voor ieder kind waar zij kunnen spelen, leren en werken. Dat is een kindcentrum! Een voorziening waar professionals uit het onderwijs, de opvang, welzijn en zorg vanuit een gezamenlijke visie samen met ouders werken aan de brede ontwikkeling van kinderen tussen 0 en 12 jaar. 
In dit boek bundelt Jeannette Doornenbal samen met Annelies Kassenberg haar inzichten van de afgelopen 15 jaar in kindcentra. Wat zijn de uitgangspunten, wat brengt het kinderen, ouders, professionals en de samenleving? En wat is er nodig om een kindcentrum vorm te geven?

Natuurlijk is de kinderopvang geen school. Dat is de kop van een gezamenlijk artikel van de PO-Raad en de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) als reactie op een geslaagde publiciteitscampagne van de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK). In aanloop naar het commissiedebat over kinderopvang, op 21 april in de Tweede Kamer, haalde de BK alle landelijke media met de waarschuwing dat verschoolsing van de kinderopvang dreigt.

Kindvak geeft jou de beste start van het nieuwe schooljaar! Zien we jou op 29, 30 september of 1 oktober?

Het bereik van peuters die recht hebben op voorschoolse educatie is tussen 2017 en 2021 gestegen, gemeenten hebben veel inspanningen verricht om het bereik te vergroten. Het streven om te zorgen dat alle peuters gebruik kunnen maken van een voorschools aanbod is gehaald. Dit schrijft minister Van Gennip (SZW) aan de Tweede Kamer.

In mei wordt er weer een steekproef uitgevoerd om te toetsen of organisaties die gebruik maken van de BSO Bus zich houden aan de afspraken uit het convenant. Waarborgfonds & Kenniscentrum Kinderopvang zal in opdracht van de convenantspartijen de steekproef houden.

Wat betekent goede, betaalbare – of zelfs gratis – kinderopvang voor kinderopvangorganisaties, medewerkers en ouders in Nederland? Om daar inzicht in te beiden, heeft de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) de nieuwe website www.gratiskinderopvang.nl in het leven geroepen. De BMK is voorstander van kinderopvang als basisvoorziening en wil dat met deze website laten zien.

Wat zijn de effecten van de invoering van de Wet kinderopvang (2005), de groei van de sector in de jaren daarna (tot 2010), de economische crisis (2010-2014), het herstel van de sector in de jaren 2015 tot nu, en meest recent de gevolgen van Covid-19? Het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang zocht het uit.