Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

Een leven lang leren, STAP-budgetten, interne cursussen. En interne externe cursussen of juist externe interne cursussen. De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers.

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Bij Kindcentrum BBMP zijn we mensen van de inhoud, we zijn niet anders gewend dan van elk nummer een kwaliteitsvol tijdschrift te maken. Of het nu – dit afgelopen jaar – om de thema’s duurzaamheid, opleidingen of monitoren van kinderopvangkwaliteit gaat.

We leven in roerige tijden. We hebben net – hopelijk – de coronapandemie achter de rug, nu het overgrote deel van ons is ingeënt tegen Covid. En de economie lijkt – vooralsnog – booming, de kinderopvang kan weer draaien als een tierelier.

Een uitgebreid en gevarieerd themanummer over opleidingen, leren en ontwikkelen. Met tal van enthousiaste bijdragen uit, onder meer, het onderwijs. Natuurlijk aandacht voor de diverse Ad-PEP-opleidingen, nu in hun derde bestaansjaar. De opleiding is een groot succes. Je kan er veel kanten mee op, zowel in onderwijs als in kinderopvang.

Met veel plezier haakt dit themanummer van Kindcentrum BBMP aan bij de Groene Agenda Kinderopvang. Het startschot daarvoor wordt deze maand, mei 2021, gegeven. De Groene Agenda is een initiatief van het Waarborgfonds Kinderopvang, Ruimte-OK, de brancheorganisaties BK en BMK en oudervereniging BOinK.

In de aanloop naar de Tweede-Kamerverkiezingen van 2021 wordt het neoliberalisme door de politiek in de breedte afgezworen, het heeft in de afgelopen veertig jaar te diepe sporen getrokken. Deze diepe sporen verklaren in hoge mate de problemen en de tekorten in het functioneren van de overheid, waarvan de kinderopvangtoeslagaffaire een pijnlijke illustratie vormt.

Werken aan inclusie en diversiteit klinkt als een taai onderwerp. En taai is het zeker, in maatschappelijke zin. Toch zijn wij in staat geweest een uiterst behapbaar nummer te maken, waar elke kinderopvangdirecteur, manager en medewerker zijn of haar voordeel mee kan doen.

Ict krijgt steeds meer vaste voet in de kinderopvang en dat is een goede ontwikkeling. Maar het kan meer en het kan beter. Daarom staat dit ict-themanummer in het teken van alles beter maken: het ict-landschap binnen de organisatie, het slimmer meten van klanttevredenheid, de koppeling van kindvolgsystemen tussen kinderopvang en onderwijs.

Dit keer een bijzonder gevarieerd nummer van Kindcentrum BBMP, helemaal in het teken van ‘leren en ontwikkelen’. Ontwikkel de kinderopvang, zo roept het platform Toekomst van Arbeid op. Het platform voorziet een verdere ‘vermaatschappelijking’ van de kinderopvang en denkt dat de politiek klaar is met toeslagaffaires en verminderende kwaliteit van ons basisonderwijs. Oplossingen zullen worden gezocht in breed toegankelijke kinderopvang en een brede schooldag, met brede talentontwikkeling voor kinderen tussen 6 en 12 jaar.

Alle corona-ellende brengt de kinderopvang ook iets goeds. Na 15 maart heeft de kinderopvang snel en efficiënt noodopvang uit de grond gestampt voor kinderen van ouders in een cruciale beroepen. Dit is niet onopgemerkt gebleven. Premier Rutte en zelfs de koning wijden er waarderende woorden aan. Opeens blijkt de kinderopvang zélf een sector van vitaal belang, zomaar in de schoot geworpen door een virus dat corona heet. Zal dit beklijven?

Het coronavirus waart door Europa, en raakt ook de Nederlandse kinderopvang hard. Kinderopvang en scholen moesten verplicht hun deuren sluiten vanwege het gevaarlijke virus en krijgen van het kabinet opdracht noodopvang te organiseren. Noodopvang voor ouders in vitale beroepen, de rest van de kinderen blijft vele weken thuis, met-onderwijs-op-afstand voor kinderen in de basisschoolleeftijd.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP sluiten we aan bij het babycongres, op 24 maart in ’t Spant! in Bussum. Daar geven Wilmie Colbers en Marije Magito workshops over baby-opvang, in dit nummer kunt u (na)lezen wat hun boodschap is. Wilmie Colbers gaat uitgebreid in op het leiden van babygroepen, Marije Magito wijst op de gevaren van onderprikkeling van baby’s. Ja, u leest het goed.

Kinderen kunnen vastlopen door een complex aan oorzaken. Naast stoornissen in gedrag kunnen ouders aanlopen tegen opvoedproblemen, relatieproblemen, werkloosheid, schuldenproblematiek of taalbarrières.

Kinderopvang en ict, in onze sector lopen we niet bepaald voorop. En misschien is dat niet eens zo erg, werken met kinderen moet immers onze prioriteit blijven. Toch is er meer mogelijk. En dan spreken we niet over digitale luiers, maar wel bijvoorbeeld over forecasting.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP tunen we in op de problemen die de krappe arbeidsmarkt met zich meebrengt. Hoe maak je je organisatie aantrekkelijk voor (toekomstige) medewerkers, hoe maken we de sector kinderopvang aantrekkelijk?

In dit themanummer opleidingen bieden we een gevarieerd palet over diverse aspecten die met opleidingen te maken hebben. Veel aandacht voor de tweejarige opleiding Ad PEP – Associate degree Pedagogisch Educatief Professional. De opleiding overbrugt de kloof tussen mbo-4 en hbo en is gekwalificeerd als hbo-niveau. Ideaal voor werkende mbo’ers die op een hoger plan willen komen en werken.

Voor dit themanummer over duurzaamheid is Kindcentrum BBMP een enthousiaste samenwerking aangegaan met Ruimte OK, waar veel kennis is over alle verschillende gebouwlijke aspecten van duurzame kinderopvang. Kinderdagverblijven zullen niet meteen te maken krijgen met de maatregelen uit het klimaatakkoord van het kabinet, maar dat kan opeens anders liggen als je deel uitmaakt van een groot integraal kindcentrum. Toch valt er ook voor kleinere organisaties veel te verdienen met energiebesparing.

In de maand maart staat babyopvang her en der centraal. Kindcentrum BBMP sluit zich daar graag bij aan. Op 6 maart hield kinderopvangorganisatie TintelTuin in het Zaantheater in Zaandam een bijzondere bijeenkomst over haar nieuwe koers in de babyopvang. In een ‘De Wereld Draait Door’-achtige setting zijn deskundigen met elkaar in gesprek gegaan over babyopvang. In ons vorige BBMP-nummer hebben we al uitgebreid bericht over de bijzondere babykoers van TintelTuin.

In dit eerste nummer van 2019 kunt u kennismaken met de nieuwe columnist van Kindercentrum BBMP: Muriëlle Springer, directeur-bestuurder van KinderRijk en bestuurslid van de Brancheorganisatie Kinderopvang. Muriëlle vervangt onze gewaardeerde columnist Corona Koek, die jarenlang met veel plezier voor Kindercentrum BBMP heeft geschreven.

In dit nummer vraagt de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang/BMK zich af wat de kinderopvang kan bijdragen aan de deeltijdcultuur in onze samenleving. Die deeltijdcultuur houdt in dat vrouwen, na 50 jaar emancipatie, nog steeds een 'kleine bijbaan' prefereren boven een toppositie in het bedrijfsleven. Ook al hebben ze alle diploma's van de wereld.

Zingeving, verbondenheid en autonomie. Dat is wat mensen gelukkig maakt. Hoe past kinderopvang in dit rijtje? Als een jas, zal ik u zeggen. Kinderen ter wereld brengen, ze grootbrengen en opvoeden is een essentie van het leven. Misschien niet in het leven van ieder individu, maar wel als collectief.

Leert de kinderopvang het dan nooit? Drie branceorganisaties! Ik hoor al 25 jaar dat de kinderopvang zich geen calimerocomplex moet laten aanpraten. Maar dit is wel het tegenovergestelde. Zo groot is de kinderopvang nu ook weer niet. De kinderopvang leert het zeker wel. Het scholingsbeleid ademt de geest van de erkenning van de professionaliteit van pedagogisch medewerkers. Kinderopvang is een vak!

Armoede is van alle tijden. Alleen het gezicht van armoede verandert. De negentiende eeuwse armoede had een ander gezicht dan de armoede van de jaren 50 en de jaren-50- armoede uitte zich anders dan de armoede van nu. Armoede is ook relatief. In de tijd van de wederopbouw was het heel gewoon dat je als kind één dubbele boterham met kaas kreeg en dat alle volgende dubbele boterhammen belegd waren met een dun laagje goedkope margarine en jam.

'De gemiste kans op een toegangsrecht voor alle kinderen is uitstel maar geen afstel. Het is nu aan de gemeenten om maximaal in te zetten op het materieel regelen van een toegangsrecht voor alle kinderen.' Dat schrijft Gijs van Rozendaal, voorzitter van de regiegroep in de februari-nieuwsbrief van Kindcentra 2020.

Het platteland is hip. Niet iedereen weet dat al, maar dat gaat niet lang meer duren. U vraagt zich af in welke glazen bol ik nu weer kijk. In die van mezelf en daarmee relativeer ik meteen mijn eigen uitspraak.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers, ook in de kinderopvang. Daarom staat dit nummer bijna volledig in het teken van opleiden. Van Babycursus tot de hbo-opleiding PEP (Pedagogisch Educatief Professional).

Klaas Konijn is weg is voor iedereen die van prachtige prentenboeken houdt. Daarnaast helpt de vorm van een prentenleesboek jonge nieuwkomers spelenderwijs hun weg te vinden in een nieuwe taal en zijn zij er snel mee aan de praat te krijgen. Het concept ervan is in de praktijk ontwikkeld. De losse woorden zijn, behalve snel door hen zelf te lezen, ook om korte gesprekjes uit te lokken. 

Begin het nieuwe schooljaar goed met een bezoek aan KindVak, dé vakbeurs voor professionals uit het primair onderwijs! Laat je inspireren op 29, 30 september en 1 oktober door ons goedgevulde workshopprogramma, met o.a. aandacht voor buiten, groen, ICT, blended learning, gezondheid & beweging. Of struin over de beursvloer met meer dan 100 exposanten, die alle nieuwste trends en materialen laten zien. Registreer je nu en we zien je graag in september in Brabanthallen ’s-Hertogenbosch. KindVak, als kinderen je vak zijn!

SKA Kinderopvang, de grootste kinderopvangorganisatie in de regio Amersfoort, gaat vanaf volgende week noodgedwongen bestaande contracten met ouders opzeggen. De kinderopvangorganisatie ziet geen andere oplossing meer vanwege de enorme personeelstekorten.

In de afgelopen periode zijn verkennende gesprekken gevoerd tussen de Kinderopvanggroep en vier onderwijsbesturen (Opmaat groep, Tangent en Xpect Primair uit Tilburg en SKOzoK in Zuid-Oost Brabant). Door krachten te bundelen verwachten de organisaties beter te kunnen aansluiten op de ambitie van het kabinet om een rijke schooldag voor kinderen te realiseren. Dit draagt bij aan een kansrijke start voor elk kind.

Nooit eerder zaten zoveel werknemers ziek thuis. In het eerste kwartaal van 2022 is het ziekteverzuim gestegen naar 6,3 procent. Werknemers in de bedrijfstak gezondheids- en welzijnszorg verzuimden het meest (8,9 procent). Dat wil zeggen dat van de duizend te werken dagen er 89 werden verzuimd wegens ziekte. Een jaar eerder was dit in het eerste kwartaal 6,8 procent.

De huidige anti-pest-aanpak waarbij de nadruk op scholen ligt, is onvoldoende, vindt kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer. Het is voor scholen vaak lastig om pesten en discriminatie te herkennen en bespreekbaar te maken, daarvoor zijn meer handvatten nodig. En pesten moet niet alleen op school worden tegengegaan, maar ook daarbuiten.

Bij nieuwe corona-uitbraken zou niet meer de hele samenleving via lockdowns op slot moeten. Virusuitbraken moeten daarom in alle maatschappelijke sectoren op een passende wijze onder controle worden gehouden. Sectoren zoals onderwijs en kinderopvang moeten daarvoor zelf plannen uitwerken en invoeren.

De kerstvakantie op de basis- en middelbare scholen blijft twee weken. Ook de zomervakantie wordt niet verkort naar vijf weken. Dit hebben de ministers Kuipers van Volksgezondheid en Wiersma voor primair en voortgezet onderwijs besloten. In april suggereerden zij om – met het oog op een mogelijke nieuwe coronagolf – de kerstvakantie een week langer maken.

Minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wil de uurtarieven voor de kinderopvangtoeslag in 2023 waarschijnlijk laten stijgen met 5,58%. Dit percentage geldt voor dagopvang en buitenschoolse opvang. Voor gastouderopvang stijgt het uurtarief met 3,22%.

Stress is wat je ervaart als je geconfronteerd wordt met omstandigheden waarvan je inschat dat je die niet goed of gemakkelijk aankunt. Het kan gaan om grotere levensgebeurtenissen, maar ook dagelijkse stressoren kunnen veel stress veroorzaken, zeker als er sprake is van een opeenstapeling, of wanneer ze aanhouden.

Op 23 juni organiseert de BMK een zomers festival, met veel informatie en workshops over maatschappelijk gedreven leiderschap, empowerment, personeelsmanagement en het versterken van teams. Bezoekers en deelnemers kunnen met elkaar in kleine en grote groepen in dialoog over de kinderopvang van nu en de toekomst.

Het Platform Kindcentra juicht de plannen uit het regeerakkoord rondom de rijke schooldag toe. Volgens het platform kán de rijke schooldag een belangrijke bijdrage leveren aan de brede en rijke ontwikkeling van kinderen, mits goed uitgewerkt. Het platform doet in dit position paper een aanbevelingen voor een succesvolle en duurzame realisatie van een rijke schooldag voor alle kinderen.

Ouders met een partner buiten de EU of Zwitserland kunnen in de naaste toekomst aanspraak maken op kinderopvangtoeslag. Dat heeft het kabinet besloten op 20 mei 2022. Door met name de toestroom van Oekraïense vluchtelingen heeft het kabinet nu haast gemaakt met dit idee. Oekraïense vluchtelingen kunnen door dit besluit op korte termijn aanspraak maken op kinderopvangtoeslag als zij hier aan het werk gaan, ook wanneer hun partner zich buiten de EU bevindt.

De onderwijsinspectie heeft een nieuwsbrief geschreven voor gemeentelijke beleidsambtenaren met onderwijsbeleid (voor- en vroegschoolse educatie) en toezicht en handhaving kinderopvang in hun portefeuille. De informatie is ook voor andere belanghebbenden interessant. De nieuwsbrief gaat onder meer in op de doorontwikkeling van het interbestuurlijk toezicht op gemeenten, het verloop van het themaonderzoek ‘Taakuitvoering LEA’ en de voor- en vroegschoolse educatie.

Bijna de hele Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel van D66 verworpen, dat kinderopvangorganisaties de mogelijkheid moest bieden om kinderen te weigeren die niet tegen besmettelijke kinderziektes als polio en rode hond zijn gevaccineerd.

Een actief, langjarig arbeidsmarktbeleid van overheid en sociale partners is nodig om de krapte op de arbeidsmarkt in maatschappelijke sectoren als onderwijs, kinderopvang, zorg, veiligheid en rechtspraak te verminderen. In een tussentijds rapport zegt de Sociaal Economische Raad (SER) dat er op korte termijn al goede mogelijkheden zijn om arbeidsmarktkrapte te verminderen.

Partou, de grootste aanbieder van kinderopvang in Nederland, kiest voor een nieuw Nederlands maatschappelijk investeringsfonds als nieuwe eigenaar. De huidige minderheidsaandeelhouder Waterland heeft hiervoor een specifiek duurzaam fonds opgericht. Waterland verbindt zich nu voor langere termijn aan Partou. Tegelijkertijd zal de Canadese mede-eigenaar ONEX na vier jaar actief te zijn geweest in de Nederlandse kinderopvang alle aandelen overdragen aan dit nieuwe fonds.

Al enige jaren wordt er meer beroep gedaan op het Klachtenloket Kinderopvang. Ook in 2021 was er een lichte toename van het aantal behandelde klachten. Dat steeg naar 655, van 647 in 2020. In 2019 behandelde het loket nog 392 klachten. Dat blijkt uit het jaarverslag 2021 van het Klachtenloket.

Er zijn nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot programma’s voor voorschoolse educatie (VE), melden Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) en de Brancheorganisatie Maatschappelijke Kinderopvang (BMK). Dit heeft mogelijk consequenties voor VE-aanbieders die werken met een VE-programma uit de databank ‘Effectieve jeugdinterventies’ van het NJi.

De Nederlandse Tweede Kamer heeft woedend gereageerd op uithuisplaatsingen van kinderen na de toeslagenaffaire. De Kamer wil nu een betere bescherming van ouders en kinderen die te maken dreigen te krijgen met uithuisplaatsing.

Het wetsvoorstel van het kabinet voor de afhandeling van de toeslagenaffaire moet eenvoudiger. Dat heeft de Raad voor de Rechtspraak geadviseerd aan staatssecretaris De Vries (Toeslagen en Douane). In het wetsvoorstel worden verschillende schadeloosstellingen voorgesteld, maar die vormen maken het te ingewikkeld voor gedupeerden.

Op 25 januari 2022 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bekend gemaakt dat het kabinet voornemens meertalige dagopvang structureel wettelijk mogelijk te maken.

De Brancheverenging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) organiseert op 23 juni een festival voor leden rond het thema Tijd voor maatschappelijk gedreven leiderschap, in een snel veranderende wereld. Juist in tijden van crisis –zoals corona, een oorlog die heel dichtbij komt en grote stress door personeelstekort – is inspiratie opdoen voor goed leiderschap onmisbaar.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) adviseert ouders en verzorgers op te letten als jonge kinderen en mensen met een beperking een papieren rietje gebruiken. Wanneer er langdurig op gesabbeld wordt, kunnen delen van de rietjes week worden en loslaten.

De Tweede Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) debatteerde op 21 april over de kinderopvang met kinderopvangminister Karien van Gennip. Hoofdthema was de herziening van het kinderopvangstelsel, zoals aangekondigd in het coalitieakkoord. Opvallendste uitkomst van het debat is de aankondiging van een onderzoek naar winst en private equity (privaat vermogen) in de kinderopvang.

Gratis uit de nieuwe BBMP | Door de oorlog in Oekraïne komen duizenden vluchtelingen naar ons land, veelal moeders met jonge kinderen. Wat kán, wat moet de kinderopvang voor deze kinderen betekenen? In een uitgebreid artikel in de nieuwe BBMP gaat hoofdredacteur Aart Verschuur in op deze vragen. Het artikel lees je gratis via de volgende pagina.

Een plek voor ieder kind waar zij kunnen spelen, leren en werken. Dat is een kindcentrum! Een voorziening waar professionals uit het onderwijs, de opvang, welzijn en zorg vanuit een gezamenlijke visie samen met ouders werken aan de brede ontwikkeling van kinderen tussen 0 en 12 jaar. 
In dit boek bundelt Jeannette Doornenbal samen met Annelies Kassenberg haar inzichten van de afgelopen 15 jaar in kindcentra. Wat zijn de uitgangspunten, wat brengt het kinderen, ouders, professionals en de samenleving? En wat is er nodig om een kindcentrum vorm te geven?