Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in het kindcentrum

De kinderopvang heeft zich een aantal jaren geleden massaal op de babyopvang gestort. Nu, jaren later en net als in echte gezinnen, is de roze wolk er een beetje van af. Vandaar de titel van dit themanummer van Kindcentrum BBMP: wat doen we met de baby?

Samenwerken met jeugdhulp, jeugdzorg en welzijn. Dat is het thema van Kindcentrum BBMP, waarin tal van mensen uit de kinderopvang en daarbuiten hun licht laten schijnen op ‘het zorgkind’. En op hun samenwerking met partners, die ertoe bijdraagt dat zorgkinderen hun plek in reguliere of iets aangepaste kinderopvang kunnen behouden.

Een goede binnenruimte maken op een kinderdagverblijf, peuterverblijf of bso doe je vooral samen. Als directeur, bestuurder of manager bepaal je dat niet in je eentje of alleen met je leverancier. Nee, je gaat voor deskundigheid en overleg. Samen met ervaren interieurontwerpers en samen met je pedagogisch medewerkers.

In deze uitgave van Kindcentrum BBMP zoomen we in op de personeelskrapte in de sector kinderopvang en de omgang daarmee. Geen klaagnummer, want dat we moeilijk medewerkers kunnen vinden en behouden, dat weten we allemaal wel. Zie het eerder als een feestnummer, met tal van voorbeelden en tips over hoe je wél medewerkers kunt vinden, behouden en stimuleren. Dat laatste, stimuleren, dat moet je als moderne werkgever doen en kunnen.

Dit themanummer van Kindcentrum BBMP gaat over opleidingen, jezelf ontwikkelen en – breder – persoonlijke groei. Immers, een opleiding volgen is niet een statisch iets, je confronteert jezelf ook met nieuwe werelden. Waarin je kunt groeien, en tegelijk jezelf tegenkomt tijdens die groei.

Intensieve samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang in integrale kindcentra (ikc’s) brengt flinke administratieve uitdagingen met zich mee. In dit nummer van Kindcentrum BBMP zoomen we in op verschillende aspecten daarvan. We bezoeken SCIO Groep en Un1ek, gefuseerde onderwijs/kinderopvang-organisaties die uitgebreid vertellen over hoe hun bestuurders de organisaties managen. Over structuur, taakverdelingen en de rol van ondersteunende diensten.

We hebben veel handen op elkaar gekregen voor het thema van deze Kindcentrum BBMP, leiderschap in de kinderopvang. Het onderwerp leeft, en terecht. Want de meeste lezers van BBMP geven leiding aan kinderopvangorganisaties, groot of klein, of aan delen van een organisatie.

In de kinderopvang leek de afgelopen maanden een bijna weldadige rust te heersen. Deels door een leegloop bij branchepartijen, die zichzelf opnieuw op de rails moeten zetten. Zichzelf opnieuw uitvinden. Personele wisselingen bieden daartoe altijd kansen. Rust was er ook omdat het kabinet Rutte IV was gevallen en iedereen de uitslag van de Tweede-Kamerverkiezingen moest afwachten. Politiek staat alles in de ijskast.

Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen om hun talenten volledig te kunnen ontwikkelen, al bij aanvang van hun leven. Hun ontwikkeling mag niet negatief worden beïnvloed door achtergrond, opleidingsniveau en financiële situatie van de ouders. Kansengelijkheid is de term die we daarvoor hebben bedacht.

Leren en ontwikkelen in allerlei vormen, dat staat in dit themanummer van Kindcentrum BBMP centraal. Lees het als (jezelf) opleiden in brede zin. Bijvoorbeeld via een officiële AD Pep-opleiding, we spreken met de opleidingscoördinator van Fontys. In de opleiding is de T-shaped professional nu meer geïntegreerd in het curriculum.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP veel aandacht voor het binnenklimaat in de kinderopvang. Maar ook voor de laatste stand van zaken in politiek Den Haag, dat worstelt met het thema ‘geld verdienen in de kinderopvang’. Gelukkig zijn er onderzoeksbureaus, waarvan de politiek hoopt dat die een (gouden) ei van Columbus tevoorschijn kunnen toveren.

In dit nummer van kindcentrum BBMP staat op verschillende manieren ‘vertrouwen’ centraal. Vertrouwen in de kinderopvang, het lijkt een vaag begrip. Toch weten we het in deze BBMP heel concreet te maken, door het begrip vanuit verschillende invalshoeken voor kinderopvangprofessionals te belichten.

2023 is een historisch jaar voor magazine BBMP. Ons tijdschrift bestaat 15 jaar. Allereerst maakt ons dat natuurlijk dankbaar, voor het vertrouwen dat we al die jaren van de top en het middenkader van (grote en kleine) kinderopvangorganisaties hebben gekregen. Als echt werkveldblad hebben we talloze bijdragen van enthousiaste (en vaak kritische) betrokkenen uit de kinderopvang mogen publiceren. Die stuk voor stuk hebben bijgedragen aan de verdere volwassenwording en professionalisering van de kinderdagopvang, de buitenschoolse opvang en het peuterspeelzaalwerk.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP een keur aan artikelen over ict in de kinderopvang. Leveranciers vertellen over hun aanbod aan de kinderopvang, al dan niet samen met hun afnemers. Innige samenwerking tussen kinderopvangorganisatie en leverancier blijkt altijd een vereiste.

Soms word je bij het maken van een thema­ nummer ingehaald door actuele ontwikke­ lingen. Zoals bij het thema ‘Werken met teams’ in deze Kindcentrum BBMP. Het is een prachtig nummer, met onderwerpen als: hoe creëer je goed functionerende teams, hoe zorg je voor psychologische vei­ ligheid voor je medewerkers, hoe ga je om met ziekteverzuim, hoe verweer je je tegen een roddelcultuur? Zeer lezenswaardig.

Een leven lang leren, STAP-budgetten, interne cursussen. En interne externe cursussen of juist externe interne cursussen. De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers.

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

Tal van belangenorganisaties in de kinderopvang roepen de Tweede Kamer na de val van het kabinet Schoof op om vooral door te gaan met het wetgevingstraject voor het nieuwe financieringsstelsel kinderopvang. Ouders, medewerkers, gastouders en kinderopvangorganisaties hebben behoefte aan duidelijkheid en een langetermijnvisie.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) werkt aan een wetsvoorstel om de kinderopvangtoeslag te verbeteren. De wet wordt aangepast, zodat duidelijk is dat alle ouders met recht op kinderopvangtoeslag (in de toekomst) een vergoedingspercentage van meer dan 33,3 procent kunnen ontvangen.

Het ministerie van SZW heeft Ipsos I&O voor de vijfde keer gevraagd onder ouders te peilen hoe zij denken over verschillende thema’s rondom kinderopvang. De vragenlijst van deze vijfde meting gaat over welke opvang ouders gebruiken, welke opvang hun voorkeur heeft, de tevredenheid met de kinderopvang, of men te maken heeft met wachtlijsten en over de invloed van tarieven voor kinderopvang op de werksituatie.

De groeiende vraag naar kinderopvang stelt onderwijs en kinderopvang voor een uitdaging: hoe vinden we geschikte, betaalbare huisvesting? Voor veel organisaties is dit al lastig en de aankomende vraag maakt het nóg urgenter. Tijdens een online inloopuur kun je meepraten over hoe kinderopvangorganisaties in samenwerking met gemeenten, scholen en andere partners extra huisvestingscapaciteit kunnen realiseren.

De Vereniging Openbaar Onderwijs (VOO) presenteert, na bijna een half jaar voorbereiding, een openbare chatbot die gespecialiseerd is in vragen op het gebied van medezeggenschap in het primair en voortgezet onderwijs. De chatbot, die de naam Mr VOO heeft gekregen, is 24 uur per dag, zeven dagen per week, beschikbaar voor iedereen die vragen heeft over medezeggenschap op scholen en binnen onderwijsstichtingen.

In 2019 maakten het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) en BOinK afspraken in een convenant: tijdelijk mochten er, onder strikte voorwaarden, tien in plaats van acht kinderen per BSO Bus worden vervoerd. Deze uitzondering gold totdat nieuwe regelgeving over lichte elektrische voertuigen, waar de BSO Bus onder valt, in werking zou treden.

De afgelopen weken hebben leden van de Brancheorganisatie Kinderopvang zich kunnen aanmelden voor de BK Speelruimte Award. De jury is positief verrast door de hoge kwaliteit en grote diversiteit van de inzendingen. ‘De deelnemers stuurden prachtige locaties, sterke concepten en inspirerende initiatieven.’

Nederlandse ouders voelen zich meer dan ooit onder druk staan, blijkt uit de jaarlijkse peiling De Staat van Gezinnen 2025. Naast tijdsdruk en financiële stress ervaren ouders voor het eerst in grote mate ook prestatiedruk in het ouderschap. Ouders twijfelen of ze het ‘goed genoeg’ doen en geven aan te worstelen met hoge verwachtingen vanuit zichzelf en de samenleving. Hierin ervaren ze weinig steun vanuit de maatschappij of de politiek: 78 procent vindt dat de politiek geen oog heeft voor gezinnen.

Op 6 en 7 juni 2025 organiseert stichting Pedagogiek 07 in samenwerking met Reggio Children een tweedaags symposium over de pedagogische Reggio Emilia benadering. Voor het eerst opent het Haagse kindercentrum Perron 07 haar deuren voor een breder publiek. Een bijzondere gelegenheid om te zien hoe de Reggio-benadering, in de Nederlandse context, vorm en inhoud kreeg.

Ouders vragen soms voor meer uren kinderopvangtoeslag aan dan hun kind daadwerkelijk naar de opvang gaat. Dat kan leiden tot terugvorderingen. Om dat te voorkomen, begon dienst toeslagen in 2024 met een pilot. Daarin werd het voorschot automatisch aangepast als ouders niet reageerden op een signaal dat het aantal opvanguren niet klopte. De resultaten van die pilot zijn positief.

Bij SKSG Kinderopvang merkte men dat de traditionele functioneringsgesprekken niet echt van de grond kwamen. Medewerkers zagen er tegenop, managers vonden het onwerkbaar en de gesprekken voelden als een verplicht nummer. Hoog tijd dus om het anders te doen! Een bijdrage van Yrenee Koen en Seline van Keulen, auteurs van Werken aan amplitie. De toepassing van positieve organisatiepsychologie. Van het boek is net de derde druk verschenen!

De vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs zien een toename in het aantal dossiers in de kinderopvang. In 2024 zijn er 373 dossiers geregistreerd, 102 meer dan vorig jaar. Dat blijkt uit het meest recente overzicht van de vertrouwensinspectie.

Het kabinet zet in 2026 een volgende stap naar bijna gratis kinderopvang voor werkende ouders. De kinderopvang wordt dan voor een grotere groep werkende ouders beter betaalbaar. Dat betekent dat voor ouders meer werken meer gaat lonen. Dat staat in het ontwerpbesluit kinderopvangtoeslag 2026 dat staatssecretaris Jurgen Nobel (participatie en integratie) heeft opengesteld voor internetconsultatie.

Interactief voorlezen wordt een verplicht onderdeel van de opleiding voor pedagogisch medewerkers die in de voorschoolse educatie (VE) willen werken. Een terechte en logische stap: voorlezen is onmisbaar voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Maar hoe geef je hier als opleiding (of organisatie) concreet vorm aan?

Op 1 april 2025 hebben de werkgeversorganisaties Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), BrancheVereniging Ondernemers Kinderopvang (BVOK) en de vakbond CNV een cao-akkoord gesloten voor een nieuwe cao kinderopvang. Deze cao geldt van 1 januari 2025 tot en met 31 december 2026.

De vraag naar kinderopvang groeit, maar personeelstekort zorgt voor een hoge werkdruk in onze sector. Een oplossing hiervoor is het verhogen van de deeltijdfactor. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) biedt met de subsidieregeling ‘Meer uren werkt!’ kansen om hiermee aan de slag te gaan.

Zorg dat ouders tijdens het eerste levensjaar van hun kind langer betaald thuis kunnen blijven. Dat is beter voor de baby en bovendien een effectieve manier om het personeelstekort in de kinderopvang te verminderen, zeggen twee economen.

De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK) heeft een brief gestuurd naar de Kamercommissie SZW. Dit vanwege een commissiedebat over de vereenvoudiging van het Nederlandse verlofstelsel en de verdeling tussen arbeid en zorg. De BMK vindt dit een belangrijk debat, want dankzij kinderopvang kunnen ouders de zorg voor kinderen en werk op ontspannen wijze combineren.

De kinderopvangsector heeft een sectorale routekaart verduurzaming kinderopvang samengesteld. Hiermee sluit de sector aan bij andere branches die vanuit het klimaatakkoord werken aan een vermindering van 55 procent van de CO2-uitstoot in 2030 en een energiezuinige en fossielvrije maatschappij in 2050.

Het Landelijk Expertisecentrum Jonge Kind (LEJK) heeft de krachten gebundeld met een netwerk van Nederlandse lectoren. Het initiatief heeft als doel om de pedagogische praktijk en het onderwijs van kinderen tussen 0 en 8 jaar verder te ondersteunen door middel van samenwerking.

Kinderen van 0 t/m 6 jaar besteden minder tijd aan digitale media dan vorig jaar (86 minuten tegenover 111 minuten). Maar met een gemiddelde van bijna anderhalf uur per dag ligt dit nog steeds boven de aanbevolen tijd van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO. Eén op de zes jonge kinderen kijkt dagelijks zelfs meer dan twee uur filmpjes op een mobiel apparaat of televisie.

De meerderheid van de FNV-leden die werken in de kinderopvang heeft tegen het CAO-eindbod van de werkgevers gestemd. Volgens Deddy Dorenbos, bestuurder FNV Zorg & Welzijn vinden de vakbondsleden het loonbod te laag. ‘Ze voelen zich niet gewaardeerd.’

In aanloop naar het commissiedebat over onderwijskansen op 26 maart 2025 hebben verschillende sectororganisaties brieven naar de vaste commissie Onderwijs van de Tweede Kamer gestuurd. Zo vraagt de PO-Raad de Kamer kritisch te kijken naar het selectiemoment in het onderwijs. De VO-raad pleit voor brede scholengemeenschappen en herziening van het resultatenmodel onderwijs.

In deze podcast delen experts zoals kinderartsen, lactatiekundigen, pedagogen en psychologen hun inzichten over het boek De Ontevreden Baby van Pamela Douglas. We bespreken thema’s zoals huilen, slapen en voeding. De opnames zijn gemaakt tijdens het Babycongres (januari 2025) van partner Logacom.

Stel je voor: kinderen die leren met volle aandacht, plezier en verwondering – buiten in de frisse lucht. Heb je zelf weleens gemerkt dat je meer energie en focus hebt na een wandeling? Dit boek laat zien hoe buiten zijn niet alleen goed is voor je lichaam, maar ook voor je geest.

Na een aantal goedbezochte reeksen start het Waarborgfonds Kinderopvang medio september 2025 in Utrecht een nieuwe cursusreeks huisvesting in de kinderopvang. In deze cursusreeks wordt ingegaan op onder andere wet- en regelgeving, binnenklimaat, meerjarenonderhoud, duurzaamheid, huurrecht en eigendomsverhoudingen en rolverdeling in een kindcentrum.

In grote steden hebben openbare en protestants-christelijke basisscholen een meer evenredige samenstelling dan andere scholen. Daarmee dempen ze segregatie, in tegenstelling tot met name algemeen bijzondere scholen in het basisonderwijs en categorale scholen in het voortgezet onderwijs. Die versterken segregatie juist. Dit staat in het rapport ‘Gescheiden werelden: onderwijssegregatie houdt aan.’