Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

Alle kinderen moeten gelijke kansen krijgen om hun talenten volledig te kunnen ontwikkelen, al bij aanvang van hun leven. Hun ontwikkeling mag niet negatief worden beïnvloed door achtergrond, opleidingsniveau en financiële situatie van de ouders. Kansengelijkheid is de term die we daarvoor hebben bedacht.

Leren en ontwikkelen in allerlei vormen, dat staat in dit themanummer van Kindcentrum BBMP centraal. Lees het als (jezelf) opleiden in brede zin. Bijvoorbeeld via een officiële AD Pep-opleiding, we spreken met de opleidingscoördinator van Fontys. In de opleiding is de T-shaped professional nu meer geïntegreerd in het curriculum.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP veel aandacht voor het binnenklimaat in de kinderopvang. Maar ook voor de laatste stand van zaken in politiek Den Haag, dat worstelt met het thema ‘geld verdienen in de kinderopvang’. Gelukkig zijn er onderzoeksbureaus, waarvan de politiek hoopt dat die een (gouden) ei van Columbus tevoorschijn kunnen toveren.

In dit nummer van kindcentrum BBMP staat op verschillende manieren ‘vertrouwen’ centraal. Vertrouwen in de kinderopvang, het lijkt een vaag begrip. Toch weten we het in deze BBMP heel concreet te maken, door het begrip vanuit verschillende invalshoeken voor kinderopvangprofessionals te belichten.

2023 is een historisch jaar voor magazine BBMP. Ons tijdschrift bestaat 15 jaar. Allereerst maakt ons dat natuurlijk dankbaar, voor het vertrouwen dat we al die jaren van de top en het middenkader van (grote en kleine) kinderopvangorganisaties hebben gekregen. Als echt werkveldblad hebben we talloze bijdragen van enthousiaste (en vaak kritische) betrokkenen uit de kinderopvang mogen publiceren. Die stuk voor stuk hebben bijgedragen aan de verdere volwassenwording en professionalisering van de kinderdagopvang, de buitenschoolse opvang en het peuterspeelzaalwerk.

In dit nummer van Kindcentrum BBMP een keur aan artikelen over ict in de kinderopvang. Leveranciers vertellen over hun aanbod aan de kinderopvang, al dan niet samen met hun afnemers. Innige samenwerking tussen kinderopvangorganisatie en leverancier blijkt altijd een vereiste.

Soms word je bij het maken van een thema­ nummer ingehaald door actuele ontwikke­ lingen. Zoals bij het thema ‘Werken met teams’ in deze Kindcentrum BBMP. Het is een prachtig nummer, met onderwerpen als: hoe creëer je goed functionerende teams, hoe zorg je voor psychologische vei­ ligheid voor je medewerkers, hoe ga je om met ziekteverzuim, hoe verweer je je tegen een roddelcultuur? Zeer lezenswaardig.

Een leven lang leren, STAP-budgetten, interne cursussen. En interne externe cursussen of juist externe interne cursussen. De mogelijkheden om je te scholen in de kinderopvang zijn anno 2022 overweldigend. We blijken echt gepassioneerde (bij)scholers.

In dit themanummer van Kindcentrum BBMP verdiepen we ons in de voorschoolse educatie. Wat is de stand van zaken en hoe ziet de toekomst van de VE eruit? Beter nog: in welke richting willen we onze voorschoolse educatie ontwikkelen?

Samen met het Waarborgfonds en Kenniscentrum Kinderopvang hebben we van deze Kindcentrum BBMP een fraai themanummer gemaakt, waarin de bedrijfsvoering van kinderopvangorganisaties centraal staat. Met boeiende artikelen, zowel voor grote kinderopvangorganisaties als voor kleinschalige ondernemingen.

Een uiterst apart regeerakkoord hebben de onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie afgeleverd. Je begint je bijna af te vragen wie nu wie heeft gepiepeld. Ik denk dat D66 de andere partijen volledig in de nekklem heeft gezet, zonder dat die het zelf nog goed beseffen.

Bij Kindcentrum BBMP zijn we mensen van de inhoud, we zijn niet anders gewend dan van elk nummer een kwaliteitsvol tijdschrift te maken. Of het nu – dit afgelopen jaar – om de thema’s duurzaamheid, opleidingen of monitoren van kinderopvangkwaliteit gaat.

We leven in roerige tijden. We hebben net – hopelijk – de coronapandemie achter de rug, nu het overgrote deel van ons is ingeënt tegen Covid. En de economie lijkt – vooralsnog – booming, de kinderopvang kan weer draaien als een tierelier.

Recent wetenschappelijk onderzoek naar de Nederlandse en buitenlandse kinderopvang heeft ons meer geleerd over de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, de effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen en de professionalisering van de sector.

De standpunten van GroenLinks-PvdA passen het best bij de mening van kinderen van 7 tot 13 jaar. Dat blijkt uit een analyse van de Kidsweek Kieswijzer, die tot nu toe ruim 37.000 keer is ingevuld.

Politicoloog en redactieraadslid Theo Blom heeft speciaal voor Kindcentrum BBMP de kinderopvangparagrafen uit de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen op een rij gezet. De verkiezingen voor de Tweede Kamer worden op woensdag 22 november 2023 gehouden, na de val van het kabinet Rutte II.

In het primair onderwijs en het (voortgezet) speciaal (basis)onderwijs zijn mobiele telefoons, tablets en smartwatches binnenkort ook niet meer toegestaan in de klas. Dit omdat ze afleiden en ervoor zorgen dat leerlingen slechter presteren. Dat heeft minister Mariëlle Paul van primair en voortgezet onderwijs afgesproken met PO-Raad, LBVSO, Sectorraad GO, AVS, Siméa, VIVIS en Stem van de vso-leerling.

Om het plezier in lezen bij kinderen te vergroten en daarmee hun leesvaardigheid te verbeteren, gaan bibliotheken intensiever samenwerken met scholen en de kinderopvang. Minister Paul van primair en voortgezet onderwijs en staatssecretaris Uslu (cultuur en media) stellen hiervoor de komende drie jaar in totaal 74 miljoen euro beschikbaar. Leesdeskundigen uit de lokale bibliotheek gaan op scholen en kinderdagverblijven helpen om kinderen te enthousiasmeren voor lezen, onder meer door bestaande boekencollecties flink uit te breiden.

GGD GHOR Nederland heeft onlangs aan alle GGD-regio’s gevraagd om aan alle kinderopvangorganisaties te melden dat de inzet van de pedagogisch beleidsmedewerker het werkelijk aantal uren betreft dat door een houder moet worden gerealiseerd om te voldoen aan de wettelijk eis. De Brancheorganisatie Kinderopvang is het met deze interpretatie van GGD GHOR Nederland oneens. Want de inzet van pedagogisch beleidsmedewerkers wordt zo flink duurder.

Een peiling van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW) geeft aan dat het aantal zzp’ers in Nederland sterk gegroeid is. In de sector zorg en welzijn (inclusief kinderopvang) zijn in 2022 zo’n 134.000 zzp’ers actief, wat neerkomt op 11 procent van alle zzp’ers op de Nederlandse arbeidsmarkt.

Vanaf 1 februari 2024 mogen kinderopvangcentra meertalige dagopvang aanbieden. De Eerste Kamer heeft vandaag ingestemd met een wetsvoorstel van minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Hierdoor mag kinderopvang voor maximaal 50% van de dagelijkse opvangtijd in het Duits, Engels of Frans aangeboden worden.

Als het gaat om wat er in de cao voor kinderopvangpersoneel staat, is het onderwerp van gesprek meestal het salaris. Maar in de cao staan veel meer zaken vastgelegd, zoals financiële toeslagen en vergoedingen waar je als werknemer recht op hebt. Welke zijn dat voor medewerkers van een kinderopvang? In dit artikel lichten we enkele regelingen uit.

SKOzoK Kinderopvang en Primair Onderwijs, een organisatie met tientallen kinderopvanglocaties en basisscholen in de Brabantse Kempen, maakt haar nieuwe naam en ambitie bekend. Sinds januari 2023 is een deel van de Kinderopvanggroep gefuseerd met Stichting SKOzoK. Vanaf 2024 gaat SKOzoK verder onder de naam ‘Atalenta’. Door krachten te bundelen bouwen zij samen aan rijke ontwikkeldagen met een mooi aanbod van kinderopvang, primair onderwijs, cultuur, sport en ondersteuning.

Alfje, het letterbeest is een rijk geïllustreerd prentenboek voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar. Een eerste enthousiaste reactie: "Leuk en grappig; vooral het groeien van Alfje en de landkaart, zodat hij goed zijn weg kon vinden. Ook de tekeningen spraken heel erg aan."

De kinderopvangtoeslag gaat volgend jaar meer omhoog dan het ministerie van SZW eerder dit jaar ‘definitief’ had bepaald. Opvang wordt betaalbaarder, vooral voor de lagere inkomens. De Tweede Kamer heeft ingestemd met een voorstel van onder andere Kamerlid Tom van der Lee (GroenLinks) om de kinderopvang betaalbaarder te maken. Volgend jaar komt 250 miljoen euro beschikbaar om de kinderopvangtoeslag extra te verhogen en in de jaren erna nog eens 508 miljoen.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) houdt elk kwartaal de ontwikkelingen in de kinderopvang bij, de rapportage over het tweede kwartaal van 2023 is nu gepubliceerd. In de rapportages zijn gegevens terug te vinden over de tarieven en het gebruik van kinderopvang, en de arbeidsparticipatie van ouders.

‘Medewerkers krijgen de opdracht creatief en probleemoplossend te werken. Ze kunnen omgaan met werkdruk en goed samenwerken. De wens is dat ze de organisatie niet voortijdig verlaten. Gevraagd wordt om hard te werken. Dit harde werken gebeurt in veel organisaties om personeelsgebrek op te lossen en te voldoen aan opdrachten en doelen.’

Cao-partijen in de kinderopvang hebben besloten de ‘tijdelijke aanvulling kwalificerende diploma’s universitaire bachelors en masters’ die loopt tot 31 december 2023, structureel te maken. Met behulp van een monitor zijn de medewerkers over een langere periode gevolgd. Uit de monitor bleek dat bij iedere medewerker de beheersing van de competenties is toegenomen.

De compensatieregeling voor de Stint is in werking getreden. Volgens de officiële regeling komt een kinderopvangorganisatie in aanmerking voor compensatie als deze op 2 oktober 2018 een Stint van 800 of 1200 watt in bezit had (of alleen een startset). De hoogte van de compensatie hangt onder andere af van de leeftijd van de Stint. Aanvragen moeten voor 15 januari 2024 worden gedaan.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) ziet op dit moment dat sommige gemeenten erg hoge leges heffen voor de (her)inschrijving van gastouders. Dit kan ertoe leiden dat (potentiële) gastouders afzien van een (her)inschrijving bij een gemeente. Het aantal kinderopvangvoorzieningen kan hierdoor afnemen, terwijl juist in veel gemeenten een tekort is aan kinderopvangplaatsen. Het ministerie van SZW vindt dit een zorgelijke trend.

Op 1 januari 2023 zijn Tangent en een deel van de Kinderopvanggroep gefuseerd. Sindsdien zijn zij op veel manieren aan het werk om samen één organisatie te worden. Door de krachten te bundelen, kunnen ze vanuit één visie samenwerken aan een doorgaande leer- en ontwikkellijnen voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Bij deze vooruitstrevende samenwerking hoort een gezamenlijke nieuwe naam: Mondiaen.

De compensatieregeling voor de schadevergoeding voor Stints die in de kinderopvang opeens niet meer als vervoermiddel gebruikt mochten worden, krijgt een venijnig staartje. Zoals altijd houdt de Nederlandse Staat van eindeloos procederen. Daarom is in de conceptregeling van het ministerie van SZW de voorwaarde opgenomen dat kinderopvangorganisaties die hun schadevergoeding willen ontvangen verplicht zijn om mee te werken aan een eventuele rechtszaak tegen de Stint-fabrikant.

Garandeer en versterk de voor- en vroegschoolse educatie (vve) voor kinderen tussen 2,5 en 6 jaar die een risico lopen op onderwijsachterstanden. Dit adviseert de Onderwijsraad. Goed functionerende vve is volgens de raad een onmisbare schakel in het realiseren van meer gelijke onderwijskansen.

Volgens het kabinet gaat de aanpak van schulden bij ouders die slachtoffer zijn van de kinderopvangtoeslag-affaire voortvarend. Het kabinet verwacht dat aan het eind van 2023 90 procent van alle schulden van gedupeerden zal zijn afgehandeld. Alle maatregelen die zijn genomen om de hersteloperatie toeslagen te verbeteren, zorgen inmiddels voor een duidelijke versnelling bij de integrale schadebeoordelingen.

Een Kamermeerderheid heeft een motie aangenomen van GroenLinks en ChristenUnie om mensen met kinderen te ondersteunen. Meer middeninkomens krijgen recht op kindgebonden budget, en gezinnen krijgen een hogere bijdrage voor de kinderopvang en de buitenschoolse opvang (bso) door verhoging van het maximumuurtarief waarover je kinderopvangtoeslag krijgt.

Zeven organisaties in de kinderopvang vragen om geld dat het demissionaire kabinet Rutte voor 2025 klaar had gelegd al in 2024 in te zetten. Onlangs bleek uit een groot onderzoek van EenVandaag en Ouders van Nu dat veel gezinnen moeite hebben met het betalen van de kinderopvangrekening. De kinderopvang is op dit moment te duur, omdat het uurtarief dat de overheid nu vergoedt te laag is en de werkelijke kosten in de kinderopvang niet dekt. Ouders betalen bovenop de vergoeding van de overheid de rest van de kosten voor de volle 100 procent zelf.

De 16e editie van het Kindcentrumcongres op 8 november 2023 is hét congres voor professionals in kinderopvang, BSO en primair onderwijs. Dit congres biedt inhoudelijke en inspirerende lezingen voor zowel pedagogisch medewerkers, leerkrachten en coördinatoren als de managers en directies. Iedere professional die werkt met kinderen in kinderopvang, onderbouw, bovenbouw en speciaal onderwijs kan zijn of haar hart ophalen en kennis vergaren om toe te passen in eigen klas of groep.