Update 26 oktober 2023: Nu ook met partij van Pieter Omzigt, NSC (Nieuw Sociaal Contract).

 

VVD: Ruimte geven. Grenzen stellen (77 p.)

▶ Kinderopvang en basisonderwijs gaan beter samenwerken. We schrappen regelgeving die integrale kindcentra bemoeilijkt, zodat meer kinderen op dezelfde plek naar buitenschoolse opvang en school gaan. We werken toe naar de dagschool, waar ouders ontzorgd worden en leerlingen zichzelf maximaal kunnen ontwikkelen.

▶ Een eenvoudiger belasting- en toeslagenstelsel. We gaan door met de ingezette vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel, waarbij bijvoorbeeld de kinderopvangtoeslag op termijn wordt afgeschaft. Uiteindelijk willen af van het hele toeslagenstelsel. Naast eenvoudiger maken wij het stelsel zo ook voorspelbaarder, waardoor het beter te overzien is en we armoede verder voorkomen. Hierbij is de koopkracht van de middengroepen randvoorwaardelijk.

▶ Goedkopere kinderopvang voor werkenden. We hervormen de kinderopvangtoeslag naar bijna gratis kinderopvang voor werkenden, waarbij fulltime werkenden en ouders die meer willen werken profiteren. De urenregistratie regelen we eenvoudiger, zodat met name zelfstandigen betere toegang hebben tot kinderopvang. We nemen voor deze hervorming zorgvuldig de tijd vanwege de krappe arbeidsmarkt en houden vast aan de diversiteit in de opvang. Daarbij passen we slimme prijsregulering toe, om te voorkomen dat de kosten te veel stijgen. De huidige opvangcapaciteit wordt als eerste ingezet voor werkenden.

GL/PvdA: Samen voor een hoopvolle toekomst (93p.)

▶ We zorgen voor meer publieke regie op onze zorg, volkshuisvesting, openbaar vervoer, energie en kinderopvang. We beteugelen de macht van de markt en de financiële sector op onze publieke voorzieningen. Daar waar nodig draaien we privatiseringen terug. Het weghalen van marktwerking in de kinderopvang en de ouderenzorg lijkt ons een mooie volgende stap. We werken toe naar kinderopvang als gratis basisvoorziening. 

▶ Een kansrijke start met publieke kinderopvang. De focus van kinderopvang moet liggen op de pedagogisch-didactische visie in plaats van de functie als arbeidsmarktinstrument. Daarom verschuiven wij kinderopvang met het daarbij behorende budget van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar het ministerie van Onderwijs.

▶ Ook maken wij van de kinderopvang een publieke basisvoorziening zonder winstoogmerk, zodat de kinderopvangtoeslag kan verdwijnen. Stapsgewijs zorgen we ervoor dat alle kinderen alle dagen van de werkweek gratis naar de kinderopvang en de bso kunnen. In de tussentijd zorgen we er met een prijsplafond voor dat kinderopvang voor iedereen toegankelijk is. Kinderen met een taalachterstand, eenoudergezinnen en gezinnen met een sociaal medische indicatie krijgen voorrang en worden passend ondersteund.

▶ Om de personeelstekorten tegen te gaan, brengen we de kinderopvang onder in één cao voor het hele funderend onderwijs. Ook bieden we meer ontwikkelmogelijkheden. Pedagogisch medewerkers in opleiding krijgen een minimale stagevergoeding van € 750 per maand.

Nieuw Sociaal Contract: Tijd voor herstel. Vertrouwen. Zekerheid. Perspectief (80p.)

▶ Bij de komende belastingherziening wordt het hele stelsel van toeslagen en premies en herzien en vooral het beroep op de zorgtoeslag verminderd, zonder grote inkomenseffecten. De kinderopvangtoeslag wordt vervangen door instellingsfinanciering in combinatie met een ouderbijdrage. Dit vermindert problemen met terugvordering

▶ Het voornemen om de kinderopvang gratis te maken draait NSC terug. Deze maatregel pakt vooral gunstig uit voor hogere inkomens, terwijl het effect op de arbeidsdeelname zeer beperkt is en er geen gunstig effect wordt verwacht op de ontwikkeling van kinderen. Informele opvang zou worden vervangen door betaalde krachten, wat in de huidige krappe arbeidsmarkt zal leiden tot prijsstijgingen, wachtlijsten en kwaliteitsvermindering.

Wij pleiten ervoor om de belangrijke rol van informele opvang door grootouders en kleinschalige gastouderopvang – naast het aanbod van professionele kinderopvang – te erkennen en te omarmen. We willen de toetreding tot de sector van ouderen, zijinstromers en praktisch geschoolden vergemakkelijken. Bij de formele kinderopvang stappen we over op instellingsfinanciering.

▶ De kinderopvangtoeslag wordt vervangen door een inkomensafhankelijke bijdrage, die wordt geïnd door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dit vermindert problemen met terugvordering.

▶ In het onderzoek naar de rol van private equity en buitenlandse ketens in de economie nemen we mee hoe we deze rol kunnen terugdringen in essentiële publieke dienstverlening, zoals huisartsenpraktijken en andere eerstelijnszorg, kinderopvang, dierenartsen. Op basis hiervan scherpen we relevante (belasting)regels en toezicht aan.

▶ We schrappen het niet-effectieve voornemen om de kinderopvang gratis te maken en werken aan een alternatief voorstel voor een ‘rijke schooldag’.

D66: Nieuwe energie voor Nederland (231p.)

Het woord kinderopvang komt 48 keer voor in het programma van D66, hier ‘slechts’ een selectie:

▶ We werken toe naar kinderopvang als publieke voorziening, net zoals basisscholen en middelbare scholen dat zijn. Dat is onze stip op de horizon: vijf dagen kinderopvang per week als gratis voorziening voor alle kinderen van 0 jaar tot en met 12 jaar, aansluitend op het ouderschapsverlof. Het is goed voor de ontwikkeling van kinderen en maakt de combinatie werk en zorg voor ouders makkelijker.

▶ Op de korte termijn beginnen we met kinderopvang die bijna gratis is. De overheid vergoedt dan 96 procent van de kosten van de opvang voor kinderen vanaf 1 tot en met 12 jaar. Tot 1 jaar krijgen ouders de bestaande kinderopvangtoeslag. Ook kinderen van ouders die geen betaald werk doen, krijgen toegang tot de bijna-gratis kinderopvang.

▶ Om te voorkomen dat kinderopvangorganisaties misbruik maken van de overgangssituatie, gaan we de prijzen reguleren. We maken duidelijke spelregels voor alle type kinderopvangorganisaties, zodat excessen worden voorkomen en er geen publiek geld uit de sector stroomt. Denk aan voorwaarden rondom winstuitkering aan investeerders.

▶ Bij deze plannen past dat de verantwoordelijkheid voor kinderopvang naar het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaat.

▶ Er komt één wet op funderend onderwijs. Die wet zorgt ervoor dat de kinderopvang, basisscholen en middelbare scholen makkelijker kunnen samenwerken.

PVV: Nederlanders weer op 1 (46 p.)

Het woord kinderopvang komt in het verkiezingsprogramma van de PVV niet voor.

BBB: Van Vertrouwenscrisis naar Noaberstraat (128p.)

▶ Onderwijs & kinderopvang, kwalitatief goed én goed bereikbaar

▶ We willen zo snel mogelijk een stelsel voor kinderopvang invoeren, met een beperkte eigen bijdrage. Dat doen we voor iedereen die aantoonbaar een bijdrage levert in loondienst, als ondernemer of als vrijwilliger of mantelzorger.

VOLT: Toekomst, nu (64p.)

▶ We creëren gelijke kansen voor alle kinderen, door kinderopvang beschikbaar te maken voor alle kinderen ongeacht of de ouders werken

▶ We willen dat onderwijs, voorscholen en kinderopvang samen gaan in ontwikkelplekken voor kinderen vanaf 2 jaar voor minimaal 3 dagen in de week

▶ We willen dat het mogelijk wordt dat de kinderopvang voor alle kinderen, ongeacht de werksituatie van de ouders, gratis wordt voor 3 dagen per week.

▶ De opvang van kinderen tot 12 jaar moet een publieke voorziening worden en bekostigd worden zoals het primair onderwijs.

CDA: Recht doen. Een hoopvolle agenda voor heel Nederland (76 p.)

▶ Kinderopvang wordt voor de meeste mensen bijna gratis.

▶ We verlagen de lasten op arbeid en hervormen de kinderopvangtoeslag naar een systeem van directe financiering aan kinderopvanginstellingen. 

▶ Daarbij vragen we wel een inkomensafhankelijke bijdrage van hoge inkomens om de grote druk op de kinderopvang niet uit de hand te laten lopen.

▶ Voor lage en middeninkomens wordt de kinderopvang bijna gratis. Bij de invoering hiervan moet aandacht zijn voor de capaciteit en kwaliteit van de kinderopvang, de aanpak van overwinsten, het behoud van diversiteit in het aanbod (ieder kind is uniek) en voor de rol van gemeenten die nu voorschoolse educatie faciliteren.

▶ De kinderopvang wordt voor alle kinderen van 2 tot 4 jaar gedurende twee dagen per week volledig door de overheid vergoed. Daarmee wordt de ontwikkeling van peuters gestimuleerd.

▶ Omdat de hervorming van de kinderopvang complex en tijdrovend is, zorgen we op korte termijn voor verbeteringen in het huidige stelsel van kinderopvangtoeslag door dit te vereenvoudigen en de risico’s op terugvordering te verlagen. 

SP: Nu de mensen (34p.)

▶ Het stelsel van toeslagen maken we overbodig, door alle inkomens te verhogen en door de zorg, het wonen en de kinderopvang voortaan voor alle inkomens betaalbaar te maken. Daardoor stoppen we met het nutteloos rondpompen van geld, met de bureaucratie en zeker ook met het mensen ten onrechte beschuldigen van fraude. De ‘kostendelersnorm’, een korting op de uitkering, schaffen we geheel af. Mantelzorgers mogen geen boete krijgen voor de steun die zij verlenen

Partij voor de Dieren: Een wereld te herwinnen (98p.)

▶ Kinderopvang wordt gratis voor mensen met een laag inkomen. De arbeidseis, dat beide ouders moeten werken om in aanmerking te komen, wordt afgeschaft.

▶ We investeren in de kwaliteit van de kinderopvang en pakken het tekort aan medewerkers aan, onder andere door het vak van pedagogisch medewerker aantrekkelijker te maken met meer professionele zeggenschap.

ChristenUnie: Nieuwe Verbondenheid (132p.)

▶ Het kinderopvangstelsel moet worden herzien. Het huidige systeem met kinderopvangtoeslag zorgt voor veel problemen en onwenselijk hoge terugvorderingen. Wij willen dat ouders zelf kunnen kiezen hoe zij arbeid en zorg combineren in het huishouden. Daarvoor is een eerlijk belastingstelsel en kwalitatief goede en betaalbare kinderopvang noodzakelijk. Er is veel geld beschikbaar om het stelsel van kinderopvang te hervormen en het voor werkende ouders goedkoper te maken. Gezien de uitvoeringdiscussies en personeelstekorten in de sector is het nog zoeken naar de manier die daadwerkelijk voor alle ouders eerlijk uitpakt.

▶ Bij de uitwerking staan voor de ChristenUnie een aantal uitgangspunten centraal. De keuzevrijheid van ouders staat voorop. We voeren de hervorming zo door dat de kinderopvang een goede voorziening wordt voor alle kinderen. Samen spelen en leren op de kinderopvang heeft (bewezen) positieve effecten voor met name kinderen tussen 2 en 4 jaar. Het stelsel zou zo vormgegeven kunnen worden dat (als eerste stap) de kinderopvang juist voor deze groep voor twee dagen een algemeen toegankelijke voorziening wordt.

▶ Prijsregulering kinderopvang. Een winstoogmerk is gezien de grote maatschappelijke functie van kinderopvang en financiering met veel gemeenschapsgeld niet gepast. Alle kinderopvangorganisaties worden daarom non-profit. Dit betekent ook een einde van private equity partijen in de kinderopvang.

▶ Gastouderopvang is gelijkwaardig. Gastouderopvang is van grote waarde, zeker voor ouders met een beroep met onregelmatige roosters. De gastouderopvang als vorm van kinderopvang is, ook bij de herziening van het kinderopvangstelsel, gelijkwaardig aan professioneel georganiseerde kinderopvang.

DENK: Nu is het moment (104 p.)

▶ Kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen en de balans tussen werk en privé voor ouders. Om die balans te verbeteren, komt DENK met onderstaande maatregelen:

▶ Gratis kinderopvang voor gezinnen met lage- en middeninkomens. Elk kind heeft recht op kwalitatieve kinderopvang, ongeacht de financiële situatie van hun ouders.

▶ Extra inzet op het handhaven en verbeteren van de kwaliteit van kinderopvang. Alle kinderen hebben recht op een zorgzame, educatieve en stimulerende omgeving.

JA21: Nederland weer op de rit (63p.)

▶ De volgende (vaak) inkomensafhankelijke regelingen worden afgeschaft: algemene heffingskorting, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, bestaande kinderbijslag, kindgebonden budget, inkomensafhankelijke combinatiekorting, zorgtoeslag, de Toeslagenwet, de arbeidskorting.

▶ Gratis kinderopvang

SGP: Woord houden (28 p.)

▶ Het faciliteren en financieren van kinderopvang is geen overheidstaak. Het budget voor kinderopvang moet worden geïnvesteerd in alle gezinnen. De financiële ondersteuning van kinderen moet meer worden gericht op gezinnen met lage en middeninkomens. Er komt een gezinseffectrapportage bij elk relevant wetsvoorstel, met aandacht voor de consequenties ervan voor grotere gezinnen.

BIJ1 (84p.)

▶ Kinderopvang wordt gratis.

BVNL: Nederland voorop en vooruit (69p.)

▶ Het woord kinderopvang komt hier niet in voor.

Forum voor Democratie: Het programma van hoop, optimisme en herstel (53p.)

▶ Ook willen we de mogelijkheid onderzoeken om generatiewoningen te bouwen waarin het contact tussen ouderen en jongeren kan worden versterkt. Generatiewoningen pakken een aantal prangende maatschappelijke problemen gecombineerd aan: pensioenproblematiek, sociale uitsluiting door huidig ouderenbeleid, huisvesting jonge gezinnen, kinderopvang, toename sociale en effectieve veiligheid, daling van zorgkosten.