Deze scenario’s leiden allemaal tot een forse toename van de druk op de zorg en zijn bovendien omgeven met zeer grote onzekerheidsmarges, niet alleen vanwege het effect van de VK-variant, maar ook vanwege de onzekerheid over het (tijdige) effect van vaccinatie. Met deze sombere voorspelling in gedachten, meenemend de zorgen rondom de mogelijkheid snel te kunnen vaccineren en de onzekerheid wat betreft de effecten van de huidige aangescherpte lockdown, met name op de verspreiding van de VOC 202112/01-variant, is de situatie kwetsbaar en de omstandigheden niet gunstig als uitgangssituatie om versoepelingen door te gaan voeren. 

 

Een aantal OMT-leden geeft aan dat zij de risico’s op dit moment te groot achten om überhaupt over een versoepeling, zoals heropenen van de scholen, positief te willen adviseren. Zij zouden de situatie liefst eerst nog een aantal weken willen volgen, onder voortzetting van de huidige maatregelen. En toch gaan we op “grond van diverse maatschappelijke afwegingen” vrolijk open! 

 

'Kinderen motor van uitbraak'
Kinderen krijgen vermoedelijk mildere klachten dan volwassenen. Maar geven het wél makkelijker door: “Besmette kinderen kunnen het virus doorgeven binnen een huishouden en ook op school, en waarschijnlijk mede doordat zij vaker klachten ontwikkelen, gaat die doorgifte wat sneller en uitgebreider dan bij het klassieke wildtypevirus; dit resulteert in een toegenomen Rt-waarde. Er zijn geen aanwijzingen dat kinderen wat betreft de VK-variant of het klassieke wildtypevirus eenzelfde rol spelen als bij het influenzavirus – waar kinderen de motor van de uitbraak zijn.”

 

De overheid schijnt er geen rekening mee te houden dat primair onderwijs significant anders is qua inhoud als bedrijfsvorm dan de kinderopvang. Kun je van kleuters nog een beetje zelfredzaamheid verwachten, dat kan je van peuters en zeker van dreumesen en baby’s niet. Die ‘hangen’ letterlijk aan de verzorger. Dat weten de makers van het rapport ook best dus is de 1,5 meter maar ‘even’ overboord gegooid. Net als mond-neus-maskers, want iedereen die wel eens in de nabijheid van een jong kind is geweest weet dat dat niet gaat werken. 

 

In het primair onderwijs kun je er redelijke wijs vanuit gaan dat de meeste broertjes en zusje van de leerlingen op dezelfde school zitten. Of op het voortgezet onderwijs maar die hebben op dit moment online les. 

 

'Oplossing'
In de kinderopvang zitten broertjes en zusjes op vele verschillende basisscholen. Alle besmettingen komen op ontmoetingsplaat ‘de kinderdagopvang’ bijeen. Gelukkig is er een oplossing bedacht: ‘vaste groepen’. 

 

Ik nodig de heer Van Dissel bij deze van harte uit om een dagje mee te lopen in de kinderopvang. Hoe ziet hij dat? Kinderen, die net (bijna) zindelijk zijn, krijgen plas-beurten om elkaar, maar niet tegen te komen op het toilet? We spelen maar kort buiten omdat het plein vrij moet voor een ander kind? De groepshulpen leggen hun werk neer? Net als managers en pedagogisch coaches? Op de gang spelen wordt verboden?  En als het niet lukt (simpel weg omdat het onhaalbaar is) verzint de overheid dan weer een nieuw type dwangsom? 

 

Kinderen die ziek zijn of klachten hebben worden in het onderwijs eenvoudig geweerd. Voor de kinderdagopvang is dat echt complexer. Komt een kind niet betekent dit geen inkomsten. Raakt een ouder geïrriteerd omdat het wéér zijn kind moet ophalen schrijft hij zijn kind uit en doet dat de organisatie financieel echt pijn. Kinderdagverblijven hebben een veel grotere noodzaak om dienstverlenend te zijn dan basisscholen. De overheid compenseert het verlies van dit soort inkomsten niet. 

 

'Bange medewerker'
Mocht een pedagogisch medewerker bang zijn mag je hem/haar niet dwingen te werken. Je moet als werkgever alternatief werk (bijvoorbeeld vanaf huis) bieden. Die alternatieve werkzaamheden zijn vaak ‘gezocht’ en meestal niet erg helpend voor de organisatie. Maar je moet wél een extra pedagogisch medewerker (in een zeer krappe markt) zien te vinden en extra betalen. 

 

Mocht je een team hebben dat bang is kun je je organisatie wel aan de wilgen hangen: hoe lang heeft een ouder begrip voor het feit dat je geen opvang kunt bieden wegens gebrek aan personeel? 

 

Verder begrijp ik persoonlijk, zonder de kinderopvang te kort te doen, niet zo goed het argument ‘leerachterstanden’. Er gaan veel kinderen naar de opvang, maar veel ook niet. De tijd dat een kind besteed bij de dagopvang schommelt ook enorm.

 

De vormen van opvangvormen zijn zeer divers: kinderdagverblijven, gastouderopvang, voorscholen, peuterspeelzalen (hoewel we ze zo niet meer mogen noemen). Het educatieve aanbod is ook enorm wisselend. Wil het zeggen dat kinderen die niet naar de kinderopvang gaan allemaal de basisschool betreden met een onderwijsachterstand? Of is het een grote vergissing en is de dagopvang een verkapte uithuisplaatsing? En als dat zo is waarom regelt de overheid dan niet met de wiedeweerga dat ieder kind naar de dagopvang kan? 

 

Kinderopvang bungelt er weer bij
Kinderopvang bungelt er weer eens bij. Alle kranten koppen over ‘leerkrachten’ en ‘onderwijzers’. Zelden zie je artikelen over ‘de pedagogisch medewerker’. Het hele besluit lijkt te zijn gemaakt op het onderwijs. Ik krijg het gevoel dat toen het besluit af was iemand bij de ‘wat-verder-ter-tafel-komt-ronde’ zei: oh ja en de dagopvang? En toen iemand anders zei “oh ja… die ook”. 

 

De implicaties zullen enorm zijn: enorme kosten waardoor voornamelijk kleinschalige organisaties zullen omvallen, nóg meer regeldruk en ziek personeel, dat in het ergste geval overlijd. Tot nu toe zijn er in het basisonderwijs 9 leraren overleden, ook jonge ‘fitte’, de cijfers van kinderopvangmedewerkers ontbreken (exemplarisch?). Maar waarschijnlijk wel 30 nieuwe beslisbomen. Dat dan weer wel. 
 

Deze column is geschreven door Amélie van Riks Law en is gebaseerd op het advies van het OMT dat u via de volgende link kunt lezen.