Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

Ed Buitenhek: Wat doen we (nog) met de vakbond?

Cijfers liegen niet. Als je als vakbond een landelijke stakingsdag organiseert voor 100 procent van alle werknemers en slechts 3 procent geeft gehoor aan die oproep, dan is er iets mis. Als vakbond heb je ofwel niet goed geluisterd naar de achterban, of je hebt simpelweg te weinig leden die je standpunt onderschrijven en bereid zijn om actie te voeren.
Ed Buitenhek: Wat doen we (nog) met de vakbond?

Op beide vlakken lijkt de FNV de boot te hebben gemist: te weinig leden om een vuist te kunnen maken en te weinig leden die een vuist willen maken voor de inzet van de FNV. Het nieuwsbericht van de NOS van 8 juli jl. over de staking in de kinderopvang zal bij de vakbond met weinig enthousiasme ontvangen zijn. Meteen wordt duidelijk dat de verhouding tussen vakbonden en werkgevers in de kinderopvang aan radicale vernieuwing toe is. Lees de eerste alinea mee:
FNV organiseert landelijke staking kinderopvang, weinig locaties doen mee. In de kinderopvang is vandaag opnieuw een staking, maar nu landelijk. De impact ervan is nog onduidelijk. Volgens organisator FNV staken werknemers op 538 locaties door het hele land, oftewel zo’n 3 procent van het totaal. Hoeveel locaties daadwerkelijk sluiten hangt af van het aantal mensen dat meedoet.

Lage organisatiegraad Hoe zit het eigenlijk met de achterban van de vakbonden in Nederland en van de kinderopvangbranche in het bijzonder? Steeds minder werknemers in Nederland worden lid van een vakbond en volgens het CBS (Statline 2021) heeft die trend zich de afgelopen 40 jaar onverminderd doorgezet, zie grafiek (via Kinderopvangkennis.nl).

In totaal is de organisatiegraad via de vakbonden van de beroepsbevolking inmiddels 1 op 6. Het standpunt van een steeds kleinere minderheid van alle werknemers is dus bepalend voor de cao-inzet van de vakbonden.

‘Een simpele rekensom leert dat als het tempo waarin de organisatiegraad de afgelopen 35 jaar is gedaald, zich in de toekomst voortzet, over zo’n 30 jaar het laatste lid zijn/ haar lidmaatschap zal opzeggen (of, waarschijnlijker, zal overlijden).’ Die weinig hoopvolle prognose is afkomstig van Paul de Beer, bijzonder hoogleraar arbeidsverhoudingen (De Burcht, juni 2018, p.103).

Lees de column gratis verder via Kinderopvangkennis.nl. 
 N.B. Gezien de actualiteit delen we deze column al met u. In BBMP kunt u een geüpdatete versie vinden.