Beleid, Bestuur, Management & Pedagogiek in de kinderopvang

Column Martin van der Linden: Op weg naar meer schijnwerkelijkheid en lastenverzwaring

Uit de nieuwe BBMP | Het is onrustig in kinderopvangland. Er is een groot personeelstekort dat alleen maar dreigt op te lopen als de plannen van het kabinet daadwerkelijk doorgang vinden. Die plannen vinden wij ‘worst of both worlds’, zegt de directeur van de Brancheorganisatie Kinderopvang. Dat is terecht.

Om de ergste personele nood te lenigen, ligt er in november 2022 een wijziging van het Besluit kwaliteit kinderopvang ter consultatie voor op internet. Hierin wordt het vaste gezichtenprincipe en de drie-uursregeling versoepeld.

Hijs de vlag – de goede kleur boven! – wij zijn gered. Het wordt allemaal beter en makkelijker. Of toch niet?

De minister sleept een spoor van alarmerende beslisnota’s achter zich aan en wil zo haar niet geheel doordachte plannen doordrukken in het geschetste ‘zeer ambitieuze’ tijdsplan. De kinderopvang stevent zo af op een nieuw debacle.

Aanwezigheidsregistratie
Een debacle, want heel stiekem sneakt de wetgever een extra verplichting in het besluit. ‘De houder krijgt met de toevoegingen van artikel 7a en artikel 16a aan het Besluit kwaliteit kinderopvang de verplichting om met actuele roosters van beroepskrachten (inclusief pauzetijden) en presentielijsten van kinderen (inclusief aankomst- en vertrektijd) aan te tonen wanneer er wordt afgeweken van de beroepskracht-kind-ratio.’

Wat bedoelen zij met actuele roosters? De artikelsgewijze toelichting in de nota stelt dat het actuele rooster de daadwerkelijk uitgevoerde roosters van beroepskrachten zijn. Met andere woorden, er dient een aanwezigheidsregistratie van beroepskrachten te worden overlegd en de bewijslast voor bkr-overtredingen wordt omgedraaid.

Dit is een verslechtering van de rechtspositie van kinderopvangondernemers en het leidt tot een enorme verzwaring van de administratieve lasten van de houder. Of tot een investering in software, een urenregistratiesysteem, en dergelijke.

Dus, in tijden waar de druk enorm hoog is, wordt onder het mom van verlichting feitelijk een verzwaring van de lasten doorgevoerd. Een die strijdig is met de Regeling wet kinderopvang, waar in artikel 11 de administratieve verplichtingen van de houder staan benoemd.

Continue aanpassing
In de praktijk houdt dit in dat tijdens en na het opvangen het rooster continu aangepast dient te worden. Een kind toch niet opkomen dagen dus leidster naar huis? Rooster aanpassen. Kind opvangen in een andere groep? Rooster aanpassen. Kind te laat opgehaald? Rooster aanpassen. Niet omdat het in de praktijk anders niet klopt, want dat doet het meestal wel. De BKR is er bij iedereen aardig ingestampt. 

Het is niet alleen een zeer tijdrovende, maar ook een foutgevoelige procedure. Passen de beroepskrachten het rooster zelf steeds aan, dan kan het zomaar voorkomen dat het kinderdagverblijfleven er tussendoor komt: een kind dat huilt, valt of een ouder die onverwacht eerder op de stoep staat.

Je bent zo vergeten dat je de wijziging in het rooster nog moet maken. Laat je het een manager doen dan zal de beroepskracht het alsnog moeten doorgeven. Bellen of whatsappen of berichten via de iPad en daar is juist geen tijd voor. 

In praktijk zal het dus vaak neerkomen op één keer per week muteren. Hoe was die situatie nou ook alweer? Wie was erbij? Oh, die werkt nu niet… ik vul wel wat in, want volgens de bkr komen we dan goed uit… 

Nu in actie komen!
En zo ontstaat een papieren schijnwerkelijkheid en lastenverzwaring. En de kwaliteit van de kinderopvang wordt hier per se niet beter op. Omdat het uitgangspunt vanuit de inspectie wantrouwen is. Het wantrouwen in de kinderopvangbranche is zo groot dat het principe zoals vastgelegd in de Europese rechten van de Mens met voeten wordt getreden. In plaats van onschuldig te zijn tot het tegendeel is bewezen, ben je schuldig tot je aantoont dat het klopt.

Het is juridisch gezien ook geen correcte wijze om een overtreding vast te stellen. De correcte wijze van vaststellen is dat een toezichthouder binnenstapt en concludeert dat de bkr wordt nagekomen of juist niet. In dat geval is er een overtreding geconstateerd en zal handhaving volgen.

Wat nu gebeurt, is te vergelijken met de situatie dat je wordt aangehouden in je auto en de politieagent je boordcomputer uitleest om te zien of je ergens door rood bent gereden of te hard bent gegaan. Het is een absurde manier van handhaven.

Het zou mooi zijn als de brancheorganisaties in actie komen. Wij zien het echter niet gebeuren. Ben je het niet eens met de lastenverzwaring? Laat het ons asjeblieft weten door een mailtje te sturen naar info@nicetoseeyou.nl

Deze column is afkomstig uit de nieuwe BBMP, nummer 6 2022. Thema ICT. 
 
Bestel de nieuwe BBMP in print (op=op) via Uitgeverij SWP of in PDF via Kinderopvangkennis.nl. Hier kun je ook een artikel (naar keuze) los bestellen of word abonnee, ontvang o.a. het boek Verderbij cadeau en krijg onder andere toegang tot Kinderopvang Kennis!